5 vragen over nieuw bos

1. Hoeveel bomen komen er dit seizoen bij?

"De planning is dat er komende winter meer dan 2 miljoen bomen geplant gaan worden in gebieden van Staatsbosbeheer. Het aantal bomen dat wij jaarlijks planten stijgt hard. De jaren daarvoor plantten we respectievelijk 1,6 en 1 miljoen.

2. Er komt dus een flinke oppervlakte bos bij?

"Dat klopt, maar bij het planten van bomen is er een belangrijk onderscheid tussen nieuw bos en bestaand bos. Veel nieuwe bomen planten we voor nieuwe bossen in Nederland, maar niet àlle bomen. We planten ze ook in bestaande bossen om deze gevarieerder te maken. Daarnaast herstellen we bossen die aangetast zijn door droogte en boomziektes, zoals de essentaksterfte. Ook compenseren we met nieuwe aanplant stukken bos die gekapt zijn om meer biodiversiteit te creëren in bijvoorbeeld heidegebieden.

Uit recent onderzoek van WUR blijkt dat de oppervlakte bos nog steeds afneemt, maar de kentering is er en we zijn blij dat die afname veel kleiner is geworden. Staatsbosbeheer is nu terughoudend in omvorming van bos naar andere natuurtypen. Maar er zijn wel een aantal langjarige verplichtingen in het kader van Natura2000 die nog uitgevoerd moeten worden, zoals bijvoorbeeld herstel van heide of duinlandschap. De aanplant van nieuw bos komt bij ons op gang, maar het is niet eenvoudig om geschikte locaties te vinden. Staatsbosbeheer is trots koploper met de aanleg van nieuw bos: ongeveer 200 hectare afgelopen winter en dat breiden we uit naar 500 ha per jaar. Bij ons groeit het aantal hectare bos dus weer en naar verwachting doen komende jaren andere grote partners mee om meer bos te realiseren in Nederland."

3. Waarom planten we niet nóg meer nieuw bos?

"Dat willen we wel, maar één van onze grootste uitdagingen is het vinden van locaties. Nederland is klein, de huidige maatschappelijke opgaven zijn groot en we willen veel. Denk maar aan het woningtekort, waar óók beschikbare grond voor nodig is. In Staatsbosbeheergebieden hebben we vanuit biodiversiteitsdoelen ook een opgave voor andere natuurtypen als heide, duinen en moerassen. We zijn dus voor nieuwe boslocaties buiten onze bestaande terreinen ook afhankelijk van andere grondeigenaren zoals provincies en gemeenten. Met hen voeren we gesprekken waarin we benadrukken dat bos echt een meerwaarde voor de lange tijd moet hebben. Je kunt bijvoorbeeld niet zomaar bos aanleggen in een weidevogelgebied. Of na 20 jaar bedenken dat je er toch liever huizen wil."

4. Is er wel een oplossing voor ruimtegebrek?

"Geen directe oplossing, maar we zitten met alle partijen om tafel. We zien veel kansen liggen in gebieden waar het natuurnetwerk nog afgerond moet worden, rond dorpen en steden, langs de rivieren en in veengebieden die we vernatten. En ook het stimuleren van spontane bosontwikkeling kan 10 tot 20 procent bijdragen aan onze ambitie. Zo kunnen we in De Mieden (Friesland) delen van veengebieden vernatten en in combinatie daarmee veenbos ontwikkelen. Belangrijkste punt is dat we met zijn allen in gaan zien dat met bos vele opgaves tegelijkertijd gerealiseerd kunnen worden: CO2-vastlegging, biodiversiteit, aantrekkelijke recreatie en leefomgeving en ook nog het meest circulaire product dat we kennen, namelijk hout."

5. En hoe blijven de nieuw geplante bossen ook voor volgende generaties goed beschermd?

"Het planten en beheren van bos zit in de genen van Staatsbosbeheer; dat doen we als sinds onze oprichting nu 120 jaar geleden. We selecteren boomsoorten die goed passen bij de groeiplaats. Op zandgronden planten we bijvoorbeeld andere boomsoorten dan op kleibodems. Het mengen van veel verschillende boomsoorten in onze bossen is hierbij heel belangrijk.
Gevarieerde bossen zijn namelijk beter bestand tegen boomziektes, droogte, stormen en veranderend klimaat. En bovendien een stuk interessanter om in te recreëren en goed voor de soortenrijkdom in het bos."

Wist je dat?

Uit recent internationaal onderzoek blijkt dat gevarieerde bossen ook nog eens efficiënter zijn in het vastleggen van koolstof.