Ophogen met zand
De eilandjes ontstaan niet meer vanzelf in de Grevelingen. Ze verdwijnen nog wel vanzelf, door golfslag die met name bij harde wind nog steeds sterk kan zijn. “Daarom houden we ze hier kunstmatig in stand. Als het nodig is gooien we er zand bij. En langs de randen plaatsen we grote keien, waardoor het zand minder snel wegspoelt. Maar ook die keien hebben een nadeel: ratten. Ratten halen het gewoonlijk niet in hun hoofd om naar zo’n eilandje te zwemmen. Omdat ze daar totaal geen bescherming hebben, zijn ze een makkelijke prooi voor roofvogels. Maar juist die keien bieden hen wel die schuilmogelijkheid, zodat ze zonder veel risico de nesten kunnen leegroven. Daarnaast zorgen keien voor een harde overgang tussen land en water, terwijl een geleidelijke oeverovergang juist waardevol is voor vele planten en dieren.”
Natuurlijk rif groeit vanzelf
Als je de eilandjes wil behouden zonder keien, zou een ander natuurlijk fenomeen wel eens de oplossing kunnen zijn: onderwaterriffen. “Vroeger ontstonden die ook spontaan door een opeenhoping van meegevoerde schelpen. Dat gaan we proberen te imiteren door een berg lege oesterschelpen op de bodem te storten. Jonge oesters en mosselen hechten zich graag aan andere schelpen. Door de schelpen heen blijft de stroming in stand en dus de aanvoer van hun voedsel. Eenmaal gevestigd blijven oesters en mosselen hun leven lang op dezelfde plek. En als ze doodgaan, blijven hun lege schelpen daar achter, vastgeklonken aan de andere. Zo groeit het rif als het ware continu en kan het zich ook aanpassen aan een stijging van de zeespiegel.”
Onderzoek WUR
Riffen breken de golven en zorgen ervoor dat het water erachter rustiger is. Dat moet ervoor zorgen dat de eilandjes minder snel wegspoelen. Daarbij komt het natuurlijk nauw hoe ver zo’n rif van het eilandje afligt en hoe hoog het is. Daarom heeft Staatsbosbeheer Wageningen University & Research (WUR) gevraagd hier onderzoek naar te doen. Brenda Walles van de WUR heeft de golfslag en het bodemreliëf in het Grevelingenmeer onderzocht. Op basis hiervan berekende zij met een model wat de goede afstand tot een eiland en de optimale hoogte van het rif is. Ook heeft zij het effect van verschillende materialen en verschillende vormen onderzocht.
Kijk hier voor meer informatie over het onderzoek.
Sander: “Uit dit onderzoek blijkt dat riffen van oesterschelpen prima voldoen, mits op de juiste locatie aangelegd. We kunnen met een tijdelijke constructie van natuurlijke materialen de schelpen op hun plek houden, tot het door natuurlijke aangroei van de schelpdieren zijn stevigheid krijgt.”
