Meer ruimte voor de zee
Problemen die niet een, twee, drie op te lossen zijn. Nu wordt vooral geïnvesteerd in hogere en bredere dijken. “Dat is niet alleen duur, het lost ook niet echt iets op, want je moet blijven verhogen” zegt Jesler. “Bovendien gaat dat ten koste van de natuur en de biodiversiteit. Terwijl de natuur juist een deel van de oplossing zou kunnen zijn.”
Als we de zee iets meer ruimte geven en kwelders laten ontstaan, worden die door zandafzetting van de zee opgehoogd, zegt Jesler. “ Er ontstaat een bredere zeewering, waardoor een minder hoge dijk voldoende is. Als we die dijk dan ook nog op een natuurlijke manier inrichten, in plaats van de betonnen kolos die hij nu is, zorg je voor waterveiligheid én meer biodiversiteit. Op Terschelling krijgt de natuur voor dat doel al meer de ruimte en ook voor Texel liggen de plannen klaar.”
Pyt is daar niet op tegen, maar geeft aan dat nog onvoldoende bekend is wat dat met de verzilting zal doen. “En gaat die extra ruimte niet ten koste van boerenland? Waar ik met dit soort oplossingen vooral moeite mee heb, is dat we al uitgaan van een onvermijdelijke zeespiegelstijging. Ik vind niet dat we dat moeten accepteren. We moeten juist alles op alles zetten om verdere klimaatverandering te voorkomen.”
Gevolgen voor verzilting
Welk effect het meer ruimte aan de natuur geven exact heeft op verzilting, is inderdaad nog niet bekend. Daarover verschillen de meningen. In theorie zou het de verzilting juist moeten verminderen. Maar als die theorie niet klopt, hebben de boeren een groter groot probleem.
Rondom het Lauwersmeer speelt dezelfde discussie. Daarin wil Staatsbosbeheer voorzichtig meer zout water binnenlaten om het leefgebied van trekvissen – en daarmee ook voor trekvogels – te verbeteren. Met behoud van waterveiligheid en zonder achteruitgang van het agrarisch land. Voordat dat gebeurt, komt er een meetsysteem dat zowel in het Lauwersmeer zelf als in de omliggende agrarische gebieden het zoutgehalte meet. Lees er in dit artikel meer over. Aan de andere kant kan Lauwersmeer in de toekomst ook een waardevolle zoetwaterbuffer blijken.
Neerslagoverschot
De toenemende schaarste van zoet water, lijkt een gemakkelijker op te lossen probleem. Er is ten slotte een neerslagoverschot van zo’n 25%. Dat houdt in dat er jaarlijks meer regen valt dan dat er op gaat. Als we dat water opvangen en bewaren in plaats van zo snel mogelijk afvoeren, zou er geen probleem zijn.
Pyt: “Maar die regen valt natuurlijk niet netjes verspreid over het jaar. Steeds vaker hebben we ook te maken met clusterbuien. Als je dat niet afvoert, staat het land binnen de kortste keren onder water en is de oogst verloren. Desondanks kunnen we wel meer doen om een deel van het water op te vangen en te bewaren. Ik heb er al eens over nagedacht of ik niet een soort bassin op mijn land kan maken, waarin ik m’n eigen water opvang. Maar als ik genoeg water wil hebben om mijn groente voldoende te kunnen beregenen, moet ik een kwart van m’n land opofferen. Dan kom ik financieel niet uit.”
