Staatsbosbeheer in Zeeland

Beheer

In Zeeland heeft Staatsbosbeheer 12.000 hectare natuur- en recreatiegebieden in beheer, waarvan 10.000 hectare binnen het Natuurnetwerk Zeeland (NNZ). We verpachten 2.500 hectare grond aan boeren. Bekijk alle gebieden in Zeeland

Organisatie in Zuidwestelijke Delta

De natuurgebieden in Zeeland zijn onderdeel van de provinciale eenheid Staatsbosbeheer Zuidwestelijke Delta. Dit werkgebied daarnaast ook de gebieden in de Zuid-Hollandse Delta en de Biesbosch. Hier werken 90 medewerkers, verdeeld over vijf beheerteams - Zeeland-Zuid, Zeeland-Noord, Grevelingen, Zuid-Hollandse Delta en Biesbosch - en een team Advies & Projecten.  

Maatschappelijke adviesraad
In iedere provinciale eenheid van Staatsbosbeheer is een maatschappelijke adviesraad geïnstalleerd. Deze raad adviseert het provinciehoofd van Staatsbosbeheer over vraagstukken, met als doel het maatschappelijk rendement en maatschappelijke inbedding van Staatsbosbeheer te vergroten.

Gastheerschap en toezicht
We willen graag dat iedere bezoeker geniet van de natuur en zich daar veilig voelt. Onze boswachters en buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) zijn gastheer of gastvrouw en houden toezicht in de terreinen. Door de coronacrisis hebben veel mensen de natuur herontdekt. Het blijft druk in de natuur. Iedereen is welkom, maar we vragen wel om respectvol om te gaan met onze gebieden: blijf op de paden, honden aan de lijn en laat geen afval achter. Een groot deel van de bezoekers houdt zich daaraan. Staatsbosbeheer werkt op het gebied van handhaving ook samen met andere partijen zoals de Politie, RUD en Rijkswaterstaat.

Samenwerkingen
Om het gezamenlijke natuurbelang in de breedte goed te kunnen vertegenwoordigen werken we regionaal nauw samen met partijen zoals terreinbeheerders, provincies, waterschappen, Rijkswaterstaat, gemeenten en zijn we betrokken in samenwerkingsverbanden zoals BOG Grevelingen, PAGW (Zuidwestelijke Delta, Veerse Meer, Vis en vogels en Biesbosch Rijn-Maasmonding), GEOPark Schelde Delta, Veerse Meer, Haringvliet en Biesbosch waar een gebiedsgerichte aanpak centraal staat.

Biodiversiteit

Wij beheren onze terreinen zo dat de verschillende ecosystemen zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen om de natuur veerkrachtiger te maken. Hierbij richten wij ons vooral op de Natura 2000-gebieden. De natuur en landbouw staan beiden onder druk. De rijkdom aan waardevolle en kwetsbare natuur heeft ook in Zeeland sterk te leiden onder met name verdroging en stikstofneerslag. Dit heeft ook gevolgen voor de voedselvoorziening, gezondheid en economische ontwikkeling.

Landelijk gebied
Staatsbosbeheer werkt samen met diverse partners aan een gebiedsgerichte aanpak voor het landelijke gebied, met namen rondom Natura 2000-gebieden. Met de doelen en kaders vanuit het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) worden de komende jaren overal in Nederland gebiedsprocessen opgestart. Om een stap vooruit te zetten in biodiversiteitsherstel is een samenhangende aanpak op landschapsschaal en met focus op landschap ecologische samenhang urgenter dan ooit.

Natuurinclusieve landbouw
Ook werken we veel samen met agrarische ondernemers. We stimuleren boeren om natuurinclusief te werken en bieden cursussen aan. Samen onderzoeken we hoe de Zeeuwse landbouw toekomstbestendig kan worden. Inmiddels zijn er in Zeeland twee samenwerkingen rondom natuurinclusieve landbouw: met Hof de Eendragt en De Korenschoof. En dit willen we natuurlijk graag verder uitbreiden.

Deltanatuur Zuidwestelijke Delta
Een verbetering van de samenhang in het natuurlijk systeem van de Zuidwestelijke Delta. In het Programma Deltanatuur werken Staatsbosbeheer en partners aan een gezonde en veerkrachtige natuur in de Zuidwestelijke Delta, binnen de voorwaarden van veiligheid en duurzaam gebruik. Onderzocht wordt of er beperkt getij in de Grevelingen terug kan worden gebracht, waardoor het ecosysteem zich weer herstelt. 

Klimaat

Ook in Zeeland hebben we te maken met verdroging, verzilting en wateroverlast door klimaatverandering. Oplossingen zijn te vinden in de vergroening van het landschap rond de steden en de inzet van natuur voor wateropvang (klimaatbuffers). Samen met waterschappen, gemeenten en andere partners maken we onze natuur robuuster. Inrichting, gebruik en beheer van onze gebieden worden de komende jaren extra onder de loep genomen.

Bosuitbreiding van de Zeeuwse bossen
Rijk en de provincies hebben samen de ambitie het bosoppervlak in Nederland met 10% te laten toenemen, zo’n 37.000 hectare. De plannen van Staatsbosbeheer passen daar naadloos in. Daarom plant Staatsbosbeheer landelijk de komende jaren 5.000 hectare nieuw bos (2030). Om invulling te geven aan het provinciaal beleid, vastgelegd in de Zeeuwse Bosvisie, werken we aan de uitbreiding van bossen in Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren. Zie: werk in uitvoering in Zeeland. De bosaanplant in Zeeland wordt financieel ondersteunt door De Hoop Terneuzen, Delta Energie en 4 hotels van Zeayou Zeeland.

Programma Natuur
De grote opgaven waar Nederland de komende jaren voor staat op het gebied van klimaatverandering, biodiversiteit en stikstof, waterveiligheid en verdroging hebben het kabinet ertoe gebracht een aantal kaders en programma’s te ontwikkelen voor investeringen in de groene leefomgeving. Daarin speelt Staatsbosbeheer, als grootste terreineigenaar en expertisepartner, een belangrijke rol. In alle drie de provincies waar Staatsbosbeheer in de Zuidwestelijke Delta werkzaam is, worden projecten uitgerold in het kader van Programma Natuur, daarnaast vinden er ook nog projecten plaats voor natuurherstel. Zie: werk in uitvoering in Zeeland

Recreatie

De natuur trekt veel recreanten en draagt bij aan een goed woon- en vestigingsklimaat. Staatsbosbeheer is gastheer in veel van die natuurgebieden. Onze recreatieve kerntaak draait om de openstelling van de natuurgebieden en het bieden van basisvoorzieningen voor wandelen en fietsen. Excursies en specifieke voorzieningen voor andere activiteiten zoals paardrijden, mountainbiken, kunnen mogelijk worden geleverd tegen een kostendekkende vergoeding. Daarom werken we in het beheer samen met partijen uit de regio, zoals ruiter- of MTB-verenigingen.

Alle gebieden van Staatsbosbeheer hebben eigen recreatiemogelijkheden. We zorgen voor een recreatief aanbod dat past bij het gebied én bij wat de omgeving vraagt. In de keuzes tussen vraag naar recreatie in de natuur houden we rekening de veerkracht en het draagvermogen van natuur en de schoonheid van het landschap. We beheren in Zeeland 208 km gemarkeerde wandelroutes, 70 km fietspad, 44 km MTB-route, 76 km ruiterpaden. Aan het Veerse Meer is een natuurkampeerterrein. En voor kinderen zijn er 5 speelplekken en 2 kabouterpaden.

Nationale parken
In Zeeland ligt Nationaal Park Oosterschelde, dat wordt gefinancierd door Provincie Zeeland en Staatsbosbeheer is één van de terreinbeheerders.

In de Zuidwestelijke Delta ligt ook Nationaal Park De Biesbosch, op de grens van Zuid-Holland en Noord-Brabant. Sinds 1 januari 2021 is de gemeenschappelijke regeling (Parkschap) opgeheven. De gemeenten Altena, Drimmelen, Dordrecht zijn samen met Staatsbosbeheer een nieuwe samenwerking aangegaan op het gebied van regelgeving, toezicht, handhaving, gastherennetwerk, marketing, communicatie en bezoekersmanagement.

Cultuur en cultuurhistorie
Staatsbosbeheer beheert waardevolle cultuurhistorische landschappen en objecten die bijdragen aan de streekidentiteit. Voorbeelden daarvan zijn de Ringwalburg Burgh-Haamstede, Fort Rammekens, Staats-Spaanse Linies, Buitenplaatsen Manteling, Atlantikwall en Kapelse Moer, maar ook laanbomen en eendenkooien.

Grondstoffen

De natuur zit vol energie en grondstoffen. Staatsbosbeheer levert graag een bijdrage aan de invulling van duurzame energie, daar waar dat verantwoord is. Bos, natuur en landschap zijn zo niet alleen een plek voor biodiversiteit en recreatie, maar ook een bron van groene energie, hernieuwbare grondstoffen en co2 opslag. Zo is hout een voorbeeld van duurzame productie van grondstoffen. In de Zuidwestelijke Delta proberen we de vrijgekomen grondstoffen zo optimaal te benutten. Hierbij kun je denken aan maaisels die gebruikt worden door lokale agrariërs, bomen die hout leveren en takken die gebruikt worden voor biomassa.

Participatie

Maatschappelijke arbeidsparticipatie
Staatsbosbeheer biedt op verschillende manieren plaats aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat doen we door een groene, gezonde leer-werk omgeving en passend beheerwerk te bieden. Juist ook voor kwetsbare groepen in de samenleving, zoals mensen die re-integreren naar betaald werk of in een zorginstelling verblijven. Staatsbosbeheer werkt in Zeeland samen met Zeeuwse Gronden en biedt cliënten een zinvolle dagbesteding in onze natuurgebieden.

Binnenwerk, onderdeel van het Ministerie van BZK, creëert duurzame banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Het gaat hier om deelnemers uit het doelgroepenregister van het UWV. Hiermee wordt invulling gegeven aan de Participatiewet. Teams van Binnenwerk gaan o.a. aan de slag in het natuur- en recreatiegebieden van Staatsbosbeheer. Totaal werken we in de Zuidwestelijke Delta samen vier teams met in totaal 38 medewerkers.

Vrijwilligers
In de Zuidwestelijke Delta werken we samen met meer dan 500 vrijwilligers. Ze helpen Staatsbosbeheer om de natuur te beheren en te beleven. Ze zijn onze ambassadeurs en onze ogen en oren in het contact met burgers en bedrijven. En daar zijn we trots op.

Natuureducatie
Jaarlijks nemen de boswachters en vrijwilligers van Staatsbosbeheer kinderen en hun ouders mee op expeditie de natuur in. Lopend, fietsend, varend, voor ieder wat wils. Ook zijn er allerlei activiteiten op eigen houtje te ondernemen, zoals bijvoorbeeld de kabouterpaden. In onze speelbossen kunnen kinderen vrij spelen, hutten bouwen en in bomen klimmen. In de educatieprogramma’s combineren we natuurbeleving met (jeugd)gezondheid en werken we samen met scholen, IVN en de Zeeuwse Natuur voor een buitenles met de boswachter of een bezoek aan het Tiny sea forest. In 2023 bereikten we 38.000 kinderen. 

De cijfers op deze pagina zijn per 1-7-2024.